Cần một danh phận cho Di tích Chăm Phong

Di sản Văn hóa
Mất:5 phút, 9 giây để đọc
Theo các kết quả của các nhà khảo cổ học, Di tích Chăm Phong có nhiều đặc điểm mang giá trị đặc biêt. Thế nhưng hơn 9 năm qua, di tích này vẫn chưa được xác lập.
Khu di tích đền tháp Chăm Phong là một tổ hợp kiến trúc độc đáo. Kiến trúc được phân bố trên một gò đất cao. Nó được bao quanh bởi một dòng chảy thuộc sông Cẩm Lệ. Di tích này được cây với các cấp nền khác nhau với một đền tháp chính ở cấp nền trung tâm cao nhất. Hệ thống tường vây quanh ngăn cách khu vực trung tâm với vùng ngoại vi. Theo các nhà khảo cổ, các hoa văn trang trí trên gạch di tích này được xếp niên đại vào khoảng thế kỷ thứ 10.

Do đó, ngành Văn hóa Đà Nẵng đã đề xuất chọn di tích Chăm Phong Lệ để duy trì, bảo tồn. Di tích Chăm Phong Lệ này thuộc phường Hòa Thuận Đông, quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng. Đây là nơi duy nhất phát lộ khai quật khảo cổ, làm cơ sở cho hoạt động tham quan, nghiên cứu về lịch sử văn hóa địa phương.

Di tích Chăm Phong cần có một danh phận
Di tích Chăm Phong cần có một danh phận

Phê duyệt đề án khảo cổ

Theo đó, TP Đà Nẵng đã phê duyệt đề án Khảo cổ và phát huy giá trị khu di tích Chăm Phong Lệ. Đề án này thực hiện theo các nguồn vốn khác nhau như:
  • Vốn ngân sách trong việc thực hiện giải tỏa đề bù, khảo cổ, tu bổ, tôn tạo và nâng cao năng lực bảo vệ di tích;
  • Vốn huy động đóng góp của tổ chức, doanh nghiệp và các thành phần kinh tế trong nước và nước ngoài.
  • Các nguồn vốn hợp pháp khác.

Mục tiêu của đề án

Mục tiêu Đề án sẽ từng bước tôn tạo; hoàn thiện đồng bộ cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật. Gắn mục tiêu bảo tồn với khai thác, phát huy giá trị. Đồng thời hoạch định để phát triển các tuyến du lịch liên kết với di tích. Đưa vào không gian trưng bày bảo tồn văn hóa vật thể và phi vật thể. Gắn với văn hóa địa phương trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích.

Việc đầu tư, tôn tạo khu di tích Chăm Phong Lệ sẽ có tác dụng đẩy mạnh các hoạt động văn hóa, du lịch tại địa phương. Theo ông Nguyễn Xuân Tiến, Phó Chủ tịch UBND quận Cẩm Lệ cho biết:

“Khu di tích này sẽ là một phần trong cụm các di tích lịch sử, văn hóa được liên kết để phát triển du lịch. Hiện đang có đề án phát triển du lịch đường sông Cẩm Lệ với bến tàu đón trả khách. Dự án này được xây dựng gần khu di tích Chăm Phong Lệ. Điều này là một lợi thế, tiền đề quan trọng để địa phương phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử. Nhằm đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, du lịch của người dân, du khách. Sau khi đề án được triển khai, địa phương sẽ hướng cộng đồng nhân dân sinh sống trong vùng quy hoạch cùng tham gia công tác bảo tồn di tích, phát triển làng nghề truyền thống”, ông Tiến nói.

Nhiều cổ vật giá trị được tìm thấy ở di tích Chăm Phong
Nhiều cổ vật giá trị được tìm thấy ở di tích Chăm Phong

Toàn cảnh bao quát khu di tích Chăm Phong

Theo Sở VH-TT Đà Nẵng, đối tượng nghiên cứu của Đề án sẽ bao gồm: văn hóa vật thể; phi vật thể và cảnh quan môi trường. Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn bộ các di tích, các hiện vật có liên quan và nằm trong khu di tích. Quy mô quy hoạch tổng thể trên diện tích 19.740m2. Bao gồm khu vực lõi di tích đã được khai quật và khu vực quy hoạch phục vụ khai quật khảo cổ. Khu vực bảo vệ và khu vực dịch vụ du lịch, phát huy giá trị di tích. Trong đó, Khu vực bảo vệ I có diện tích 2.653m2; Khu vực bảo vệ II có diện tích 1.626m2; Khu vực phục vụ du lịch – phát huy giá trị di tích có diện tích 15.416m2.

Theo khảo sát, có đến 7 địa điểm di tích có phát hiện những dấu vết của kiến trúc Chăm… Tại các di tích này, chủ yếu chỉ thực hiện khai quật để nghiên cứu, sưu tầm hiện vật. Sau đó trả lại mặt bằng để sử dụng vào các mục đích dân sinh, phát triển xã hội. Di tích Chăm Phong Lệ được phát lộ vào năm 2012. Năm đó, thực hiện khai quật khảo cổ lần đầu trên diện tích 500m2.

Tạo điều kiện nghiên cứu  và nâng cấp di tích

Tại đây, các nhà nghiên cứu đã phát hiện nền móng một tháp Chăm lớn nhất miền Trung tại Phong Lệ. Đây cũng là di tích duy nhất cho đến nay trong toàn bộ hệ thống đền tháp Chăm. Và cũng có điều kiện để nghiên cứu và giới thiệu về phần nền móng kiến trúc. Khu di tích Chăm Phong Lệ đã trải qua 3 lần khai quật. Mỗi lần đều khai quật được những hiện vật có giá trị về lịch sử.

Tuy được giới nghiên cứu, khảo cổ công nhận có nhiều giá trị đặc biệt. Nhưng kể từ khi được khai quật đến nay, nơi đây vẫn chưa có một danh phận tương xứng. Trước thực trạng bị lãng quên, năm 2020, UBND TP Đà Nẵng đã có báo cáo gửi Ban cán sự Đảng, UBND và HĐND TP về việc đề xuất xây dựng các thiết chế văn hóa xứng tầm với vị thế TP. Trong đó nhấn mạnh việc đầu tư, tôn tạo, nâng cấp khu di tích Chăm Phong Lệ thành cơ sở 2 của Bảo tàng Điêu khắc Chăm.

Nguồn:baovanhoa.vn

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *