Trong cuộc họp Quốc hội diễn ra vào ngày 09.11; trả lời chất vất của một đại biểu về thực trạng văn hóa, đạo đức xã hội xuống cấp. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng: Đây là vấn đề rất lớn, liên quan đến mọi tổ chức, mọi người dân. Không ai có thể tự cho rằng mình không cần tiếp tục tu dưỡng về đạo đức hay tất cả các hành vi ứng xử của bản thâb đều đã là tối ưu, chuẩn mực.
Thực trạng đạo đức xã hội và ứng xử xuống cấp biểu hiện ngày một rõ ràng. Gian dối không trung thực cho đến các hành vi nặng hơn như tệ nạn, tiền bạc chi phối dẫn đến cướp bóc, giết người càng hiện hữu một cách phổ biến. Cho thấy một số giá trị văn hóa truyền thống bị mai một.
Nhưng đánh giá thực trạng cần nhìn hai mặt; bởi sau tất cả là một câu chuyện mà bạn khó có thể đánh giá khi chỉ nhìn vào kết quả. Câu chuyện của văn hóa, hình thành văn hóa, đạo đức xã hội là câu chuyện dài hơi của mấy chục năm; mấy trăm năm thậm chí dài hơn.
Hiển nhiên bên cạnh vác vấn nạn; chúng ta cũng phải thừa nhận về những ưu điểm lớn nhất của đạo đức, văn hóa xã hội Việt Nam; tinh thần đoàn kết tương thân tương ái.
Mục lục
Nhân lên những phẩm chất tốt đẹp
Thứ nhất là lòng yêu nước và tinh thần dân tộc. tôi tin rằng đây chính là điều chúng ta tự hào nhất. Đơn giản như khi đội tuyển U23 Việt Nam thi đấu tại Vòng chung kết U23 châu Á năm 2018; họ chiến thắng nhưng cả dân tộc nao nức; cùng nhau hân hoang. Đấy là tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc.
Thứ hai là tình yêu thương đồng loại, thương người. Có đất nước nào mà lũ lụt, dịch bệnh như vừa rồi mà người dân thương nhau; giúp đỡ nhau đến như vậy.
Thứ ba là sự hòa ái, thân thiện, cởi mở. Nếu không có thì Việt Nam chắc hẳn không là điểm đến thu hút khách du lịch như vậy.
Thứ tư là tình yêu lao động; chịu thương chịu khó. Việt Nam là một trong những nước thu hút đầu tư nước ngoài hàng đầu khu vực; có lẽ đây là minh chứng rõ ràng nhất.
Thứ năm là tinh thần vươn lên, đức hiếu học. Trong cuộc họp Quốc hội; vấn đề về giáo dục thu hút sự quan tâm của hầu hết mọi người và được tiếp thu, thảo luận và sửa đổi liên tục.
Có lẽ vấn nạn đang rất nhiều, rất đáng báo động; những chúng ta cũng đang nhìn thẳng vào những khiếm khuyết và khắc phục nó rất nhiều.
Nguyên nhân chính nào đáng suy ngẫm
Phó Thủ tướng phân tích nguyên nhân khách quan là mặt trái của kinh tế thị trường, thông tin mạng, mạng xã hội. Về chủ quan thì nhiều người thường nói ngay là yếu kém của văn hóa, giáo dục. Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa thứ nhất là trong mỗi con người; và trong toàn xã hội, cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác, cái tốt và cái xấu.
Thứ hai, sự suy yếu và xuống cấp của đạo đức trong từng thời kỳ không chỉ riêng do giáo dục hay văn hóa mà do các bất cập của cả hệ thống thể chế quản lý về pháp luật, kinh tế, xã hội. Đảng ta xác định: Phát triển kinh tế – xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; xây dựng văn hóa, con người làm nền tảng tinh thần, là vô cùng sâu sắc.
Nguyên nhân thứ ba là kinh tế thị trường, đặc biệt gần đây mạng internet, mạng xã hội luôn có 2 mặt, chúng ta cần phát huy mặt tốt và làm suy giảm những mặt tiêu cực.
Chú trọng thực chất đến các vấn đề nền tảng
Phó Thủ tướng chia sẻ thêm một số suy nghĩ về vấn đề này:
Trước hết, muốn góp phần cho cái tốt nhiều lên; cái xấu bớt đi thì đầu tiên phải làm cho toàn xã hội; từng người dân hiểu rõ cái gì là tốt, cái gì là xấu. “Có những thứ chúng ta tưởng là dễ thấy ngay nhưng không phải. Ví dụ ăn cắp ai cũng biết là xấu nhưng ăn cắp thời gian thì không mấy ai nghĩ là xấu”.
Vấn đề thứ hai là phải kết hợp giữa giáo dục, tuyên truyền; vận động phong trào với luật hóa và xử lý. Việc xử lý nghiêm minh bằng pháp luật là một biểu hiện của văn hóa, đạo đức; nhưng suy cho cùng phải vận động tuyên truyền mọi người để tự điều chỉnh hành vi, đạo đức cá nhân. Đấy mới là nền tảng, gốc rễ.
Thứ ba, trong mọi thời kỳ đều cần sự nêu gương từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài; người lớn nêu gương cho người trẻ, đảng viên đi trước, làng nước đi sau.
Thứ tư, trong xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện Đức – Trí – Thể – Mỹ; cần đặc biệt lưu ý không chỉ “Đức” mà cả “Mỹ”; lưu ý đến các ngành nghệ thuật, tôn giáo tín ngưỡng; vì những tác phẩm nghệ thuật hay là những thông điệp giáo đục văn hóa đạo đức tốt nhất; những hoạt động văn hóa tín ngưỡng đúng mức, đúng pháp luật sẽ giúp cho cái tốt nảy nở trong mỗi người một cách bền vững.
Bốn điểm đó, theo Phó Thủ tướng, cần hết sức lưu ý và thực hiện kiên trì.
Kết luận
Cuối cùng, Phó Thủ tướng cho rằng phải thực sự đặc biệt chú ý, chú trọng các vấn đề xã hội nói chung, trong đó có đạo đức, văn hóa. Nhược điểm phổ biến của tất cả các nước đang phát triển khi bị sức ép về tăng trưởng kinh tế, thì những vấn đề xã hội, văn hóa, đạo đức nhiều khi là vấn đề chưa làm ra tiền trong ngắn hạn, chưa cấp bách nên dễ bị coi nhẹ nhưng Việt Nam chúng ta cũng đã chú ý hơn các nước khác rất nhiều, nên các chỉ tiêu xã hội tốt hơn. Khi xã hội khấm khá hơn như ngày hôm nay thì chúng ta sẽ có điều kiện chú trọng hơn một cách thực chất đến các vấn đề nền tảng.
Phó Thủ tướng mong các cấp ủy đảng, chính quyền quan tâm nhiều hơn đến lĩnh vực văn hóa, xã hội; không chỉ là nguồn lực đầu tư, con người mà cả thời gian, tâm sức, chỉ đạo.
Để dân tộc Việt Nam tiếp tục tự hào với truyền thống văn hiến, xứng đáng với truyền thống cha ông ta để lại.
Nguồn: nguoidothi.net.vn
